10 lat satelity Terra

18 grudnia 1999 z bazy Vanderberg w Kalifornii wystartowała rakieta Atlas II, która wyniosła na orbitę satelitę środowiskowego Terra (EOS AM-1), będącego owocem współpracy pomiędzy NASA i JPL a agencjami kosmicznymi Kanady i Japonii. Terra wyposażony jest w 5 instrumentów służących do monitorowania stanu środowiska naturalnego na Ziemi oraz zmian klimatycznych: ASTER, CERES, MISR, MODIS i MOPITT. Najbardziej znane to ASTER (w czerwcu tego roku udostępniono model terenu stworzony z danych ASTER) oraz MODIS.

MODIS czyli Moderate-Resolution Imaging Spectroradiometer pozwala na rejestrację danych w 36 kanałach spektralnych w rozdzielczości od 1km do 250m. Drugi egzemplarz MODIS umieszczono na "młodszym bracie Terry" - wystrzelonym w maju 2002 satelicie Aqua (EOS PM-1). Terra i Aqua wzajemnie się uzupełniają, oba krążą po orbitach biegunowych na wysokości ok. 700km, z czasem obiegu ~1,5h. Terra przecina równik przed południem, natomiast Aqua po południu czasu lokalnego (stąd skróty AM i PM). Razem są w stanie zobrazować całą planetę w przeciągu 1-2 dni.



MODIS doskonale sprawdza się przy badaniu globalnych zmian zachodzących na lądach i oceanach oraz w dolnych partiach atmosfery. Do najbardziej "spektakularnych" przykładów zaliczyć można obrazy huraganów, wielkich pożarów, wybuchów wulkanów, powodzi, wysychania jezior i wycinania lasów. Oprócz przydatności naukowej MODIS ma jeszcze jedną zaletę: produkuje on chyba najładniejsze i najbardziej zbliżone do rzeczywistości (tj. tego, jak byśmy to widzieli własnym okiem) zdjęcia satelitarne...

Jest to również chyba jedyny instrument, dzięki któremu możliwy jest dostęp do danych w takiej rozdzielczości (niemal) w czasie rzeczywistym. W przypadku zdjęć publikowanych na stronach NASA opóźnienie wynosi do kilku godzin, natomiast możliwe jest również bezpośrednie odbieranie sygnału z satelity (bezpłatne, choć trzeba posiadać odpowiedni sprzęt).

Ze zdjęć MODIS z 2004 powstała mozaika Blue Marble Next Generation o rozdzielczości 500m/px (dostępna m.in. jako jedna z głównych warstw w NASA World Wind), codziennie tworzony jest natomiast DailyPlanet, będący najbardziej aktualnym (opóźnienie 6-24h) widokiem całej Ziemi.

Linki:
New Results from a Terra-ific Decade in Orbit - artykuł podsumowujący dziesięciolecie Terry na orbicie
terra.nasa.gov/Ten - galeria 10 lat Terry
rapidfire.sci.gsfc.nasa.gov - najnowsze zdjęcia MODIS ("near real-time")
onearth.jpl.nasa.gov - serwer WMS oraz pliki dla Google Earth i World Wind z MODIS DailyPlanet
neo.sci.gsfc.nasa.gov - kolejny WMS ze zdjęciami Terra/MODIS