Nowa odsłona geoportal.gov.pl

Po ponad dwóch latach od pierwszej wersji testowej udostępnionej publicznie, polski Geoportal doczekał się nowej odsłony. Pod adresem geoportal.gov.pl znajduje się nowa strona i nowa przeglądarka map. Mamy też motto(?) całego projektu: wiesz na czym stoisz (ciekawe czy twórcy projektu też wiedzą na czym stoją i czy znowu nie zmienią całej koncepcji za jakiś czas?)

Poprzednie rozwiązania były dalekie od ideału (niepotrzebny Flash na stronie, powolna przeglądarka działająca tylko pod IE i Fx). Teraz jest lepiej, choć nadal można się przyczepić do paru rzeczy: wygląd strony jest mocno przeciętny (ale może to kwestia gustu), próba otworzenia skorowidzów map w Operze skutkuje informacją "...testowana na Internet Explorer-ze 5.5 i Netscape Navigator-ze 7.11..." (IE 5.5? przeglądarka wydana 8 lat temu? helloooł? i jeszcze to kreatywne użycie myślnika...), totalna pustka w FAQ, regulaminie i polityce prywatności, strasznie niewygodne forum oraz niedostępne obecnie katalog i walidator metadanych.

Ale to tylko szczegóły, w końcu wszystkim najbardziej zależy na dostępie do map, a z tym jest całkiem nieźle. Mapa na stronie działa w końcu w alternatywnych przeglądarkach (a przynajmniej w Operze), szybkość również uległa poprawie (ciekawe czy zmieni się wraz ze wzrostem liczby użytkowników? twórcy zapowiadają uruchomienie serwera z 512 procesorami(!), więc może nie...), doszły też nowe dane - obecnie znajdują się tam:

• mapy topograficzne (z baz VMap, BDO i TBD oraz skany starych map papierowych)
• ortofotomapa
• granice i nazwy administracyjne (z Państwowego Rejestru Granic)
• granice i numery działek katastralnych
• mapy rzeźby terenu (hipsometria i cieniowanie)
  

Chyba jednak najciekawsze jest to, co znajduje się pod spodem. Wystarczy spojrzeć w źródło strony, by zobaczyć, że mapy (przynajmniej niektóre) udostępniane są za pomocą WMS, a to oznacza, że można z nich skorzystać także poza geoportalową przeglądarką. Do wyboru jest wiele programów klientów-WMS (Gaia, QGIS, ArcGIS, uDig, GRASS GIS, GDAL a także NASA World Wind czy Google Earth), zresztą nie trzeba się ograniczać do samych programów - biblioteka javascriptowa OpenLayers również obsługuje WMS, dzięki czemu można umieścić mapę z danymi z Geoportalu na dowolnej stronie www.

Użycie zewnętrznego programu pozwala na o wiele lepszą kontrolę nad wyświetlanymi danymi. Przykłady?
Użytkownicy Geoportalu skarżą się na brak współrzędnych w przeglądarce map - w takim QGIS czy nawet na prostej mapce OpenLayers współrzędne wyświetlimy bez problemu.
Czasami ludzie chcieliby mieć mapę miejscowości w jednym pliku jpg, co w przypadku geoportalowej przeglądarki wiązałoby się z robieniem wielu screenshotów i mozolnym sklejaniem w programie graficznym - z biblioteką GDAL stworzenie takiej mapy (o rozmiarze rzędu 25 000 x 25 000 pikseli) to kwestia wpisania jednej komendy.

Poniżej krótkie instrukcje korzystania z serwisów WMS oferowanych przez Geoportal w różnych programach

QGIS (w wersji 0.10): wybieramy z menu Warstwa->Dodaj warstwę WMS, klikamy Nowy i w pole Url wpisujemy adres WMS (adresy na dole), pole Nazwa wypełniamy dowolnie, następnie klikamy Connect i z listy wybieramy interesującą nas warstwę, teraz klikamy Dodaj i gotowe! (w przypadku ortofotomapy konieczne jest zbliżenie widoku, przy małych skalach zobaczymy jedynie znak wodny)

OpenLayers: skorzystamy z przykładowego pliku wms.html, w którym wystarczy zamienić 14 i 15 linijkę na
layer = new OpenLayers.Layer.WMS( "Geoportal Ortofoto",
"http://maps.geoportal.gov.pl/wms_orto/wmservice.aspx", {layers: 'ORTOFOTO'} );
teraz jeszcze poprawić zmienne lat, lon i zoom tak, aby mapa uruchamiała się na wybranym przez nas punkcie i zbliżeniu i ewentualnie poprawić 4 linijkę na
script src="http://openlayers.org/api/OpenLayers.js"
(jeśli nie mamy pliku .js w katalogu ze stroną) i już mamy własną mapę do umieszczenia na stronie (polecam jednak jej "dopieszczenie" posiłkując się innymi przykładami ze strony OL); a tutaj działająca mapka

World Wind: przygotowałem gotowy plik xml dla ortofotomapy, trzeba tylko skopiować do podkatalogu Config\Earth (jak ktoś chce to może sam przerobić plik i np. dodać inne warstwy)

Google Earth: teoretycznie GE również może służyć jako klient WMS (prosty i niezbyt wygodny), ale z Geoportalem coś nie za bardzo chce się dogadać - mapa jest ściśnięta 2x w pionie (można to potem poprawić ręcznie);
Należy ustawić widok mniej więcej na obszar Polski i z menu Dodaj wybrać opcję Dodaj obraz nad powierzchnią, na zakładce Odśwież kliknąć Parametry WMS i dodać serwer http://maps.geoportal.gov.pl/wms_orto/wmservice.aspx, dalej wybrać warstwę ORTOFOTO i zatwierdzić OK.

Pozostałe programy: adresy serwerów Geoportalu (żądanie GetCapabilities)

• http://maps.geoportal.gov.pl/wms_orto/wmservice.aspx z ortofotomapą
• http://maps.geoportal.gov.pl/wms_prg/wmservice.aspx z granicami
• http://maps.geoportal.gov.pl/wms_dzkat/wmservice.aspx z działkami

Ortofotomapa dostępna jest w wersji png i jpg. Niestety, jakość tej drugiej jest tragiczna - chyba ktoś przesadził ze stopniem kompresji, chcąc zmniejszyć rozmiary plików. Oprócz tego na krawędziach pojawiają się czarne linie o grubości 1 piksela. I jeszcze te wszechobecne znaki wodne... :/

Geoportal.gov.pl jeszcze na dobre nie wystartował (choć pochłonął już mnóstwo czasu i jeszcze więcej naszych pieniędzy - 36 mln zł), a na horyzoncie majaczy już Geoportal 2 (przewidywany koszt 40 mln zł, a i tak za dane z niego trzeba będzie dodatkowo płacić) - "atrakcji" na pewno nie zabraknie... :/ Stay tuned.